Schedule a demo with us
We can help you solve company communication.
In deze analyse onderzoeken we hoe vaak het oriëntatiepunt inkeer voorkomt in tuchtrechtuitspraken.
Achtergrond: vanaf 2014 t/m 2022 kwartaal 3 (2022Q3) zijn in totaal 1445 tuchtrechtzaken met behulp van textmining geanalyseerd. Van deze 1445 tuchtrechtzaken zijn er 580 waarvan de klacht gegrond is verklaard en in 230 van deze gegronde tuchtrechtzaken komt het oriëntatiepunt inkeer (excuses) voor. In deze analyse wordt alleen gekeken naar de zaken waarvan de klacht gegrond is.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
Onderstaande grafiek toont het percentage tuchtrechtzaken met inkeer ten opzichte van het aantal gegrond verklaarde klachten. Wat opvalt in de grafiek is de stijging vanaf 2019. Als we de periode 2014 t/m 2018 vergelijken met 2019 t/m 2022Q3, dan stijgt het gemiddelde percentage tuchtzaken met inkeer van 35% naar 48%. Wat kan deze toename verklaren? Daarvoor kijken we eerst of het aantal tuchtrechtzaken met inkeer ook toeneemt. Het gemiddeld aantal zaken met inkeer neemt na 2019 met 5% toe van 25,4 naar 26,7, maar dit verklaart de bovenstaande toename nog niet. Wel zien we een daling van 20% in het gemiddelde aantal gegrond verklaarde klachten (van 73,4 naar 58,7). Deze daling verklaart de percentuele stijging vanaf 2019 van tuchtrechtzaken met inkeer. In 2018 is ‘de Tijdelijke Richtlijn kostenveroordeling kamers voor het notariaat’ in werking getreden, in de volgende analyse onderzoeken we of deze richtlijn de reden is voor de daling van het aantal (gegronde) zaken.
In 2022Q3 valt de uitschieter van 62% op. Uit de data volgt dat dit komt door de stijging van het aantal tuchtrechtzaken met inkeer. Dit zien we ook terug bij de individuele maatregelen, over de gehele breedte is hier een stijging ten opzichte van het gemiddelde te zien. Bijv. bij berisping en geldboete zijn de percentages inkeer in 2022 gestegen naar respectievelijk 50% en 65% ten opzichte van de gemiddeldes over 2014-2022 van 31% en 43%.
In het geval dat de verweerder wordt bijgestaan door een gemachtigde komt in 44% van de tuchtrechtzaken inkeer voor, dit percentage daalt naar 37% voor de verweerder zonder gemachtigde.
Als de klager wordt bijgestaan door een gemachtigde zien we het tegenovergestelde. In 35% van de tuchtrechtzaken waar een klager wordt bijgestaan komt inkeer voor tegenover 43% van de tuchtrechtzaken waar de klager niet wordt bijgestaan.
Uit eerdere analyses over de invloed van een gemachtigde op de uitspraak volgt dat er een stijging is van zowel verweerders als klager die zich laten bijstaan door een gemachtigde.
| Verweerder | Klager | |||
|---|---|---|---|---|
| Zonder gemachtigde | Gemachtigde | Zonder gemachtigde | Gemachtigde | |
| Inkeer | 37% | 44% | 43% | 35% |
In onderstaande grafiek staan de verschillende rubrieken gesorteerd op het percentage tuchtrechtzaken met inkeer. De top 3 bestaat uit bewaringspositie (45%), Bejegening (44%) en Eer en aanzien ambt/ goede beroepsuitoefening (44%). Personen- en familierecht is met 30% de rubriek waar inkeer het minst vaak voorkomt.
Met 56% komt inkeer het vaakste voor bij tuchtrechtzaken waar een zware maatregel is opgelegd. Bij de lichte maatregelen komt inkeer het minste vaak voor met 35%. Bij de gegronde klachten zonder maatregel komt in 43% van de tuchtrechtzaken inkeer voor.
| Geen maatregel | Lichte maatregel* | Zware maatregel** | |
|---|---|---|---|
| Inkeer | 43% | 35% | 56% |
* Lichte maatregel: waarschuwing, berisping of geldboete
** Zware maatregel: ontzegging, schorsing of ontzetting
Als we inzoomen op de individuele maatregelen dan staan de tuchtrechtzaken met de maatregelen geldboete en ontzetting beide met 67% bovenaan.
Bij de lichte maatregelen (in het geel) valt op dat, ondanks het hoge percentage bij geldboete, slechts in 35% van de tuchtrechtzaken inkeer voorkomt. Dit komt doordat de tuchtrechtzaken met de maatregel waarschuwing 54% van de lichte maatregelen uitmaakt en geldboete slechts 8%.
In onderstaande tabel staat per Kamer het percentage inkeer ten opzichte van het aantal gegronde tuchtrechtzaken. Het hoogste percentage inkeer komt voor bij de Kamer Amsterdam (44%), het laagste percentage bij de Kamer Den Haag (34%).
In bovenstaande sectie wordt aangetoond dat inkeer vaker voorkomt bij bepaalde maatregelen. Bij de Kamer Den Haag valt op dat sinds 2014 de maatregel geldboete niet één keer is opgelegd en dat er één ontzetting is opgelegd. Bij de Rechtbank Amsterdam zijn er in dezelfde periode 5 geldboetes en 7 ontzettingen opgelegd. Dit verklaart voor een deel het lagere percentage inkeer, maar aan de andere kant heeft de Kamer Den Haag ook het laagste percentage opgelegde waarschuwingen, namelijk 32% (bij de Kamer Amsterdam is dit percentage 38%). Dus het lage percentage inkeer bij de Kamer Den Haag kan niet volledig verklaard worden door een afwijkende verdeling van de maatregelen.
| Amsterdam | Arnhem/ Leeuwarden | Den Bosch | Den Haag | |
|---|---|---|---|---|
| Inkeer | 44% | 39% | 41% | 34% |
In 49% van de tuchtrechtzaken met inkeer komen ook verzachtende omstandigheden voor. Bij tuchtrechtzaken waar geen inkeer voorkomt is dit percentage 43%. Verzachtende omstandigheden komen dus vaker voor bij tuchtrechtzaken met inkeer, maar het verschil is niet groot.
Bij verzwarende omstandigheden bedragen de percentages 14% en 6% voor respectievelijk wel inkeer en geen inkeer. Dit ligt in lijn met de observatie dat inkeer vaker voorkomt bij zwaardere maatregelen.
| Inkeer | Geen inkeer | |
|---|---|---|
| Verzachtende omstandigheden | 49% | 43% |
| Verzwarende omstandigheden | 14% | 6% |
Als u meer wilt lezen over de rol van excuses in de civiele rechtspraak dan is het artikel "De rol van excuses in de civiele rechtspraak" een interessant startpunt. In het artikel onderzoekt de auteur op welke wijze het aanbieden van excuses door een juridische procedure kan worden belemmerd of juist gestimuleerd.
Op de website inzichtintucht.nl worden de tuchtrechtzaken uit het notariaat verzameld en voor de leden beschikbaar gesteld. Met de handige tools doorzoekt u de uitspraken en maakt u uw eigen analyses.
